Zelfevaluatiebegeleiding van bestuurlijke gremia

Zelfevaluatie: meer dan een verplichting 

Een zelfevaluatie is niet alleen een verplichte exercitie, maar een kans om de dynamiek binnen de governance (bestuur, toezicht en stakeholders) expliciet te maken en te versterken. De impact van een RvC/T of RvB wordt niet alleen bepaald door structuur en procedures, maar vooral door de onderliggende aannames over rollen, verantwoordelijkheden, samenwerking en besluitvorming. Tijdens de zelfevaluatie kunnen subtiele, impliciete verschillen in governance (bestuur en toezicht) aan het licht komen die de samenwerking beïnvloeden. Zelfs de keuzes rondom de zelfevaluatie – wie aanwezig is, wat op de agenda staat en hoeveel tijd ervoor wordt uitgetrokken – onthullen de onderliggende verwachtingen over rollen, verantwoordelijkheden en besluitvorming. Door impliciete aannames over governance bespreekbaar te maken en een gedeelde governancetaal te ontwikkelen, kunnen raden effectiever leren omgaan met spanningen en dilemma’s. 

Op basis van mijn onderzoek naar het ongezegde in governance heb ik een governancetaal met visuele denkmodellen (praatplaten) ontwikkeld die dit gesprek faciliteren. Door wetenschappelijk onderzoek en praktijkervaring heb ik vier thema’s onderscheiden die denk ik bijdragen aan een duurzame en stabiele governancecultuur. Niet elke zelfevaluatie behandelt alle thema’s tegelijk; afhankelijk van de context en behoeften van de raad wordt een specifiek thema uitgediept. Door deze thema’s over de tijd heen te adresseren, ontstaat een gestructureerd leerproces dat bijdraagt aan een robuuste governancecultuur en effectievere besluitvorming. 

De vier thema’s: 

Deskundigheidsbevordering als startpunt

In deze eerste stap worden taal en theorie aangereikt over governance-dilemma’s en governance-paradigma’s, die eenvoudig tot stille conflicten kunnen leiden. Het ontwikkelen van een gedeelde taal helpt toezichthouders en bestuurders de complexiteit van governance beter te begrijpen en effectiever te reflecteren op hun rol en strategische keuzes. Dit proces kan ook breder binnen de organisatie worden toegepast. 

Reflectie op samenwerking en dynamiek
Een zelfscan waarin de raad stilstaat bij de interne dynamiek, de relatie met bestuurders en stakeholders, en de strategische effectiviteit van het toezicht. Welke blinde vlekken spelen een rol? Welke aannames beïnvloeden de besluitvorming? 

Spanningen en ongemak onderzoeken
Het bespreekbaar maken van voelbare onderhuidse fricties en expliciete governanceconflicten. Hoe kan deze spanning binnen de raad op een productieve manier worden ingezet? 

Een gezamenlijke toezichtvisie ontwikkelen
Reflecteren op het eigen toezichtsparadigma en hoe dat aansluit bij de uitdagingen van de organisatie. Hoe vinden we de balans tussen controle en vertrouwen?Voor meer informatie: neem contact op voor een vrijblijvend gesprek.